किबोर्ड सर्टकट :कम्प्युटर चलाउने हरुलाई एक दम उपयोगी

माउस चलाउँदा-चलाउँदा हैरान हुनुभएको छ भने केही सहज उपाय छन्, जसले कम्प्युटरको काम सजिलो बनाइदिनेछ। कम्प्युटर किबोर्डमा त्यस्ता थुप्रै सर्टकट छन्, जसले हरेक पटक माउस नै चलाउनुपर्छ भन्ने छैन, किबोर्डबाटै छिटो र सजिलोसँग काम सम्पन्न गर्न सकिन्छ। माइक्रोसफ्ट विन्डोजको वर्ड, पावरप्वाइन्ट, एक्सेल आदि प्रोग्राममा यस्ता धेरै छोटकरी नम्बरहरू सेट गरिएको हुन्छ। तालिमप्राप्त एवं अनुभवी प्रयोगकर्ताका लागि यी कुरा सामान्यजस्ता लाग्न सक्छन्, तर नयाँ प्रयोगकर्ता एवं तालिम नलिई कम्प्युटर चलाउनेहरूका लागि भने यी टिप्स निकै उपयोगी हुनसक्छन्।


१. ओपन र क्लोज ट्याब

मोजिल्ला, गुगल क्रोम आदिमा एउटै विन्डोभित्र धेरै ट्याबमा नयाँ-नयाँ साइट खोल्न सकिन्छ। त्यसमध्ये कुनै एउटा ट्याब वा पूरै विन्डो बन्द गर्नुपर्‍यो भने माउस चलाइरहनुपर्दैन। Ctrl+W ले एउटा ट्याब बन्द हुन्छ भने Ctrl+Shift+W ले पूरै विन्डो बन्द हुन्छ। कतिपय अवस्थामा नचाहँदा-नचाहँदै कुनै ट्याब बन्द भयो भने पनि त्यसलाई सर्टकटबाटै पुनः खोल्न सकिन्छ। त्यसका लागि Ctrl+Shift+T प्रयोग गर्नुपर्छ। यदि नयाँ ट्याव खोल्नुपर्‍यो भने Ctrl+T गर्दा पुग्छ।

२. फन्ट साइज घटाउन-बढाउन

वर्ड फाइलमा फन्ट साइज धेरै पटक घटाउनु वा बढाउनु छ भने हरेक पटक माउसको सहारा लिनु पर्दैन। परिवर्तन गर्न चाहेको अक्षर सेलेक्ट गरेर साइज बढाउन Ctrl+] प्रयोग गर्नुपर्छ भने घटाउन Ctrl+[ प्रयोग गर्नुपर्छ।

३. विन्डो परिवर्तन

कम्प्युटरमा तीव्र गतिमा विभिन्न विन्डो खोलेर काम गर्नुपर्दा हात हरदम माउसमा कुदाउनुपरिरहेको हुन्छ। विन्डो परिवर्तनका लागि किबोर्डबाटै काम चलाउन सकिन्छ, जुन छिटो पनि हुन्छ। यसका लागि विन्डोजका जुनसुकै भर्सनमा पनि Alt+Tab प्रयोग गर्न सकिन्छ।

विन्डोज ७ र ८ भर्सनमा भने Windows key + Tab प्रयोग गर्नुपर्छ।

४. एउटै स्क्रिनमा दुईवटा विन्डो

घरी इन्टरनेट खोल्ने र घरी वर्डमा आउने काम दिक्कलाग्दो हुन्छ। यो दिक्दारी घटाउन एउटै स्क्रिनभित्र दुईवटा विन्डो बनाउन सकिन्छ जसले गर्दा हरेक पटक विन्डो परिवर्तन गर्नुपर्दैन।

त्यसका लागि वर्ड फाइल खोलेर Windows+right arrow थिच्नुपर्छ। यसले गर्दा वर्ड फाइल दायाँ सर्छ। अब बायाँपट्टकिो अर्को विन्डोमा सजिलै सर्फ गर्न सकिन्छ। Windows+left arrow थिचेर विन्डोलाई बायाँ सार्न सकिन्छ।

५. फाइल डिलिट गर्न र स्क्रिन सट क्याप्चर गर्न

कुनै फाइल आइकन सेलेक्ट गरी डिलिट हान्दा फाइल फोल्डरबाट मात्र हट्छ, तर रिसाइकल बिन फोल्डरमा भने रहिरहन्छ। यदि त्यसको सट्टा Shift+Del गिरियो भने उक्त फाइल कम्प्युटरबाट सधैंका लागि हट्छ।

स्क्रिनको तस्बिर लिन चाहने हो भने डेस्कटप किबोर्डमा रहेको Print Screen बटन थिच्न सकिन्छ। ल्यापटपमा भने Function (FN) पभथ कि सँगै Print Screen थिच्नुपर्ने हुन्छ।

६. शब्द गन्ने र अक्षर ठूलो-सानो गर्ने

कुनै काम गर्दा हरेक पटक टुल मेनुमा गएर वर्ड काउन्टमा जानु पर्दैन। त्यसका लागि Alt+T+W थिचे पुग्छ।

यसैगरी अंग्रेजीमा टाइप गर्दा निकै पटक क्यापिटल लेटर र स्मल लेटर चेन्ज गर्नुपर्ने हुन्छ। त्यसका लागि हरेक पटक ती अक्षर ठूलो वा सानोमा टाइप गरिरहनु पर्दैन। जुन अक्षर परिवर्तन गर्नुपर्ने हो, त्यसलाई सेलेक्ट गरी Shift+F3 थिचे काम तमाम हुन्छ।

७. डेस्कटपमा जाने र कम्प्युटर लक गर्ने

यदि कम्प्युटरमा धेरै विन्डोज खोलिएको छ र त्यस्तो अवस्थामा सिधै डेस्कटपमा जान चाहने हो भने सबै विन्डोजलाई बन्द गरिरहनु पर्दैन। किबोर्डमा रहेको विन्डो किका साथमा D (Windows key + D) थिचियो भने सिधै डेस्कटपमा जान सकिन्छ। काम सकेर फेरि त्यही प्रक्रिया अपनाए पहिलेकै विन्डोजमा फर्किन सकिन्छ। यदि कम्प्युटर लक गर्न चाहने हो भने Windows + L हान्नुपर्छ।

८.टेक्स्ट सेलेक्ट

वर्ड फाइलमा काम गर्दा टेक्स्ट सेलेक्ट गरिरहनुपर्छ। यस्तो बेला केही सर्टकट किले टेक्स्ट सेलेक्टलाई सजिलो बनाइदिन्छ।

जस्तो कि, Shift + Home गरियो भने क्रसर जहाँ छ त्यहाँबाट सुरुसम्मको सवै अक्षर सेलेक्ट हुन्छ। त्यसैगरी Ctrl + Shift + Up थिचियो भने क्रसरदेखि प्याराग्राफ सुरुसम्म टेक्स्ट सेलेक्ट हुन्छ भने क्जषतंभ्लम थिच्दा क्रसरदेखि प्याराग्राफको अन्त्यसम्म सेलेक्ट हुन्छ।



सर्वाधिक हेरिएको तस्बिर ब्लिस

संसारमा सर्वाधिक हेरिएको तस्बिर कुन होला ? विन्डोज एक्स्पीको डिफल्ट वालपेपरले यसमा बाजी मारेको छ। विन्डोज एक्सपी खोल्दा देखिने वालपेपरलाई धेरै मानिसले हेरेका छन्। उक्त तस्बिर चाल्र्स ओ रियरले खिचेका हुन्। ओ रियरले उक्त तस्बिर अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित नापा भ्यालीमा खिचेका थिए। माइक्रोसफ्टका मालिक बिल गेट्स उक्त तस्बिरबाट निकै प्रभावित छन्। यद्यपि उक्त तस्बिर कति मूल्यमा किनिएको थियो भन्ने कुरा अहिले पनि सार्वजनिक जानकारीमा आएको छैन। ओ रियर आफूले खिचेको तस्बिर एक अर्बभन्दा बढी मानिसले हेरेको दाबी गर्छन्। उनले खिचेको उक्त तस्बिरलाई धेरै मानिसले 'ब्लिस' नामले चिन्छन्। 

भारतमा एप्पलभन्दा सोनी अगाडि

सोनी भारतीय बजारमा सर्वाधिक बिक्री हुने स्मार्टफोन भएको छ। गत अक्टोबरदेखि डिसेम्बरसम्मको समयलाई आधार बनाएर आइडिसीले गरेको सर्वेक्षणमा उक्त तथ्य बाहिर आएको हो। सर्वेक्षण अनुसार भारतीय बजारमा सोनीको बजार हिस्सा ९ दशमलव १ प्रतिशत छ। उक्त नतिजापश्चात् भारतीय बजारमा एप्पल दोस्रो स्थानमा धकेलिएको छ। भारतीय बजारमा एप्पलको बजार हिस्सा ७ प्रतिशत छ। यद्यपि भारतीय बजारमा अझै पनि सामसुङ नै नम्बर एकमा छ। सामसुङको बजार हिस्सा ४३ प्रतिशत छ। आइडिसीका अनुसार १० देखि २० हजार भारतीय रुपैयाँ पर्ने मध्यम रेन्जका स्मार्टफोन बजारमा कब्जा जमाउन सोनीले सोनी एक्सपेरिया एम ड्युअल तथा सोनी एक्सपेरिया सीलाई बजारमा उतारेको थियो। सोनीको उक्त योजना सफल पनि भयो। 

दृष्टिविहीनका लागि घडी

आँखा नदेख्नेहरूका लागि विशेष प्रकारको घडी केही समयमै बजारमा आउँदैछ। ब्राड्ली टाइमपिस नाम दिइएको उक्त घडीमा घण्टा र मिनेटको सुइ छामेर नै थाहा पाउन सकिन्छ र त्यसमा कुनै नम्बर प्रयोग हुँदैन। सन् २०१२ को पाराओलम्पिकमा दुई स्वर्ण र एक रजत पदक जितेका पौडीबाज ब्राड्ली सिन्डरको नामबाट उक्त घडीको नाम राखिएको हो। इ-वानटाइमका सिइओ तथा डिजाइनर ह्युङसु किमले डिजाइन गरेको उक्त घडी आगामी मे महिनामा अमेरिकी बजारमा आउनेछ। यसको मूल्य १ सय ९५ डलर पर्ने बताइएको छ। त्यसपछि मात्र यो घडी युरोप र अन्य राष्ट्रमा उपलब्ध हुनेछ। 

बियरको फिंज हटाउन 

कतिपयलाई गिलासमा बियर राख्दा आउने फिज मन नपर्न सक्छ। अब यो समस्या  पनि समाधान हुने भएको छ। थिंकगिक नामक कम्पनीले एउटा डिभाइस निर्माण गरेको छ, जसको नाम सोनिक फोमर राखिएको छ। सोनिक फोमरमा ६ वटा ब्याट्री प्रयोग हुन्छ। ३५ डलरमा उपलब्ध हुने उक्त डिभाइसको माथि बियरको गिलास राख्न सकिन्छ। सोनिक फोमरको बटनलाई थिच्दा माथिल्लो भागको फिंज हराउँदै जान्छ भने यसले बियरको सुगन्ध फैलाउन पनि सघाउ पुर्‍याउँछ। भएन त रमाइलो ?

३० सेकेन्डमै चार्ज ?

इजरायलको एउटा कम्पनीले ३० सेकेन्डमै मोबाइल वा ल्यापटप चार्ज गर्न सकिने प्रविधि पत्ता लगाएको दाबी गरेको छ। स्टोरडट नामक कम्पनीले यसको प्रोटोटाइप परीक्षण गरेको बताइन्छ। इजरायलको तेलअविभ युनिभर्सिटीको नानोटेक्नोलोजी डिपार्टमेन्टमा उक्त प्रोटोटाइपको डिजाइन गरिएको हो। सामसुङको ग्यालेक्सी एस फोरका लागि डिजाइन गरिएको उक्त प्रोटोटाइपको पहिलो प्रदर्शन तेलअविभमा सम्पन्न माइक्रोसफ्टको थिंक नेक्स्ट कन्फ्रेन्समा गरिएको थियो। अन्य स्मार्टफोनका लागि समेत यस प्रकारको चार्जर निर्माण गर्न सकिने स्टोरडटले जनाएको छ। उक्त प्रोटोटाइप अहिले बजारमा उपलब्ध ल्यापटपका चार्जरहरूकै आकारमा उपलब्ध हुने छ भने भविष्यमा त्यसको आकार अझ घटाउन थप गरीक्षण  भैरहेको छ। यसको मूल्य अहिले बजारमा उपलब्ध चार्जर भन्दा लगभग दोब्बर हुने र सन् २०१६ भित्र बजारमा आउने स्टोरडटले जनाएको छ। 



टेक ज्ञान एन्ड्रोइड

एन्ड्रोइड शब्द हामीमध्ये धेरैले सुनेका छौं। धेरैजसो स्मार्टफोन एन्ड्रोइड स्मार्टफोनको नामले समेत चिनिन्छन्। एन्ड्रोइड एक प्रकारको अपरेटिङ सिस्टम हो। यो स्मार्टफोन चलाउन प्रयोगमा ल्याइन्छ। सन् २००७ मा पहिलो पटक यो सिस्टम प्रयोगमा आएको थियो। बिजनेस इनसाइडरका अनुसार सन् २०१४ सम्म आइपुग्दा एन्ड्रोइड अपरेटिङ सिस्टम भएका मोबाइल फोनले ८० प्रतिशत बजार कब्जा गरेका छन्। 

यद्यपि धेरैले एन्ड्रोइडलाई एउटा अपरेटिङ सिस्टमका रूपमा मात्र लिन्छन्, तर वास्तवमा यो एउटा कम्पनीको नाम हो, जसलाई सन् २००५ मा गुगलले किनेको थियो। एन्डी रुबिनलाई एन्ड्रोइडको जन्मदाता मानिन्छ। उनले नै यसको नाम राखेका थिए। गुगलले किनेपछि नै एन्डी र उनको टिमले यसलाई अपरेटिङ सिस्टम बनाउने कार्य प्रारम्भ गरेका थिए। 

सन् २००७ को नोभेम्बर १२ मा एन्ड्रोइड बिटा भर्सन पहिलो पटक सार्वजनिक गरिएको थियो। यसलाई गेम्स, सफ्टवेयर र अन्य एप्लिकेसन चलाउन सफ्टवेयर प्लेटर्फमका रूपमा लन्च गरिएको थियो। सन् २००८ मा गुगलले एचटिसी र टि-मोबाइलसित मिलेर पहिलो एन्ड्रोइड अपरेटिङ सिस्टमयुक्त स्मार्टफोन बजारमा ल्याएको थियो। यसको नाम एचटिसी डि्रम जीटु थियो। यद्यपि सन् २००९ मा मोटोरोलाको स्मार्टफोनमा २.० भर्सनको एन्ड्रोइड प्रयोगपछि मात्र यसको लोकप्रियता बढेको हो। 

एन्ड्रोइडका विभिन्न भर्सनलाई अंग्रेजी अल्फाबेटका आधारमा नाम दिइएको छ। पहिलो भर्सन बिटा थियो भने त्यसपछि क्रमशः कपकेक, डोनटत, इक्लेयर, फ्रोयो, जिन्जरब्रेड, हनिकम्ब, आइसक्रिम स्यान्डविच, जेली बीन र किटक्याट आए। किटक्याट यसको पछिल्लो भर्सन हो। 

कुनै पनि फोनमा प्रयोग गर्न सकिने अर्थात् ओपन अपरेटिङ सिस्टम भएकाले पनि एन्ड्रोइडको लोकप्रियता बढेको हो। परिणाम स्वरुप सबै कम्पनीले यसको प्रयोग गरेका छन्। गुगल आफैले भने सन् २०१० मा यही अपरेटिङ सिस्टम प्रयोग भएको नेक्सस वानलाई बजारमा ल्याएको थियो तर यसले खासै लोकप्रियता पाउन सकेन। यद्यपि त्यही नै गुगलका लागि बरदान सावित भयो। त्यसपछि नै सामसुङले ग्यालेक्सी सिरिजमा विभिन्न मोडलका एन्ड्रोइड अपरेटिङ सिस्टमयुक्त स्मार्टफोन बजारमा ल्यायो। त्यसपछि जताततै एन्ड्रोइडको चर्चा हुन थाल्यो। सामसुङसित मिलेर गुगलले नेक्सस एसलाई बजारमा ल्यायो। त्यसमा एन्ड्रोइड जिन्जरब्रेड अपरेटिङ सिस्टम प्रयोग गरिएको थियो। यो स्मार्टफोनले पनि लोकप्रियता पायो। 

सन् २०१० सम्म एप्पलले कब्जा जमाइरहेको अमेरिकी बजारमा चिन्ता छाउन थाल्यो। सन् २०११ सम्म आइपुग्दा एन्ड्रोइडले ब्ल्याकबेरीलाई उछिन्यो। सन् २०११ को नोभेम्बरमा एन्ड्रोइडको आइसक्रिम स्यान्डविच भर्सनको अपरेटिङ सिस्टम आएपछि त्यसलाई ट्याब्लेटमा पनि प्रयोग गर्न थालियो। त्यसपछि यसको बजारमा धेरै परिवर्तन आयो। सन् २०१२ मा एन्ड्रोइडकै बलमा सामसुङ पनि नम्बर वान कम्पनी बन्न सफल भयो। अहिले धेरै कम्पनीले एन्ड्रोइड मोबाइल फोन निर्माण गरेका छन् तर पनि धेरैको दिमागमा एन्ड्रोइड भन्नासाथ सामसुङको नाम आउँछ। सन् २०१३ सम्म आइपुग्दा धेरै कम्पनीले एन्ड्रोइड अपरेटिङ सिस्टमयुक्त स्मार्टफोन निर्माण गर्न थालिसकेका छन्।

साभार : इकान्तिपुर